Θυμάμαι μικρός διάβαζα το περιοδικό "Millennium". Σε ένα τεύχος υπήρχε μια είδηση που ανέφερε πως στην Αγγλία απαγορεύτηκαν τα κινητά στα σχολεία. Η είδηση ήταν στην ενότητα "παράξενες ειδήσεις" μια και τότε στην Ελλάδα τα κινητά ήταν ένα είδος πολυτελείας. Μερικά χρόνια όμως αργότερα, μια παρόμοια απαγόρευση χρειάστηκε να εφαρμοστεί και στην Ελλάδα. Από τότε κατάλαβα πως ότι σχετικό με τεχνολογία συμβαίνει στο εξωτερικό μετά από μερικά χρόνια θα "έρθει" και στην χώρα μας.
17 Μαρτίου 2018. Η εφημερίδα The Guardian
αποκαλύπτει πως μια εταιρεία με την επωνυμία Cambridge Analytica είχε στην κατοχή της προσωπικά στοιχεία 50 εκ. Αμερικάνων πολιτών και τα οποία χρησιμοποίησε για την παραγωγή συντομευμένης διαφήμισης κατά την διάρκεια των αμερικάνικων εκλογών. Τα στοιχεία αυτά προέρχονταν από το facebook.
Πως παραβίασε η Cambridge Analytica την ασφάλεια του facebook;
Η απάντηση είναι ανησυχητικά απλή: δεν την παραβίασε. Η συλλογή των στοιχείων βασίστηκε σε μια εφαρμογή που αναπτύχθηκε από τον καθηγητή του πανεπιστημίου Cambridge,
Aleksandr Kogan και η οποία ήταν ένα απλό ερωτηματολόγιο. Για να τρέξει κάποιος την εφαρμογή, μέσω του facebook, έπρεπε να της επιτρέψει να έχει πρόσβαση σε κάποια στοιχεία του προφίλ του, όπως γίνεται άλλωστε με την συντριπτική πλειοψηφία αυτών των εφαρμογών;
Φταίνε λοιπόν οι χρήστες;
Δεν είναι τόσο απλό. Όταν κάποιος χρήστης έτρεχε την εν λόγω εφαρμογή εκείνη μάζευε και στοιχεία για τους φίλους του χρήστη. Δηλαδή, για να συλλέξει τα στοιχεία σου η εφαρμογή αρκούσε κάποιος φίλος σου να την τρέξει! Είναι χαρακτηριστικό πως για την συλλογή των στοιχείων 50 εκ. χρηστών, χρειάστηκε να τρέξουν την εφαρμογή μόνο λίγες εκατοντάδες χιλιάδες χρήστες.
Πρέπει να σταματήσουμε να χρησιμοποιούμε το facebook;
Το ότι η συγκεκριμένη αποκάλυψη αφορούσε το facebook δεν σημαίνει πως μόνο έτσι κάποιος μπορεί να μάθει πράγματα για εμάς. Τα ψηφιακά μας αποτυπώματα είναι διάσπαρτα, σε κάθε σελίδα που επισκεπτόμαστε, σε κάθε ενέργεια που κάνουμε με το έξυπνο τηλέφωνο μας, σε κάθε αγορά που κάνουμε με πλαστικό χρήμα.
Τι μέλλει γενέσθαι;
Δεν θα αργήσει και στην Ελλάδα (αν δεν συμβαίνει ήδη) εταιρείες να συλλέγουν μαζικά δεδομένα χρηστών για να προωθήσουν στοχευμένα συγκεκριμένες πολιτικές απόψεις. Δυστυχώς το διαδίκτυο έχει μετατραπεί σε ένα παντοδύναμο εργαλείο προπαγάνδας.
Τι μπορούμε να κάνουμε για να προστατευτούμε;
Πιστεύω πως η καλύτερη άμυνα είναι αποδοχή της κατάστασης. Τα προσωπικά μας δεδομένα βρίσκονται στα χέρια εταιρειών, ικανών να σχηματίσουν το προφίλ μας, να προβλέψουν τις επιθυμίες μας και να παράξουν ρεαλιστικές ειδήσεις που θα μας επηρεάσουν. Έχοντας υπόψιν αυτό θα πρέπει de facto κάθε διαφήμιση, προτεινόμενη ανάρτηση και blog post, αίτημα φιλίας από τρίτους, προωθημένες σελίδες, να θεωρείτε προϊόν μιας διαδικασίας αποπροσανατολισμου. Δεν θα πρέπει να αποδεχόμαστε καμία είδηση, άποψη , εικόνα, βίντεο πριν την διασταυρώσουμε από πολλές διαφορετικές πηγές. Θα πρέπει να έχουμε μεγαλύτερη εμπιστοσύνη σε πιο παραδοσιακά κανάλια ενημέρωσης, όπως οι εφημερίδες, το ραδιόφωνο και η τηλεόραση, τα οποία δεν είναι σε θέση να παράγουν εξατομικευμένες ψεύτικες ειδήσεις.
*Ο τίλος είναι δανικός από το ομώνυμο βιβλίο του Μ. Δερτούζου.
